İstanbul Tramvayları 100 Yaşında!

İSTANBUL- İstanbulluların hafızasında önemli yere sahip olan elektrikli tramvaylar 100 yaşında! Elektrikli tramvayların günümüzdeki canlı örneği olan ve bu özel gün dolayısıyla çiçeklerle süslenen nostaljik tramvay, sabah yolcularını en sevimli haliyle karşıladı.



Elektrikli tramvayların 100. yılı dolayısıyla dün öğle saatlerinde Taksim-Tünel hattında nostaljik tur düzenlendi. Tura İETT Genel Müdür Yardımcısı Mümin Kahveci, Beyoğlu Güzelleştirme Derneği Başkanı Nizam Hışım, İETT Daire Başkanları, birim müdürleri ve yolcular katıldı. 100. yıla özel düzenlenen etkinlik kapsamında yolcuları eski bayan biletçi ve vatman karşıladı. Yolculara temsili bilet kesildi ve 100. yıl için bastırılan hatıra paralardan dağıtıldı. Tüller ile süslü nostaljik tramvaya eklenen etkinlik vagonunda sahne alan müzik grubu eski İstanbul şarkıları çaldı. Müzikli vagondan yükselen melodilere o sırada İstiklal Caddesinde yürüyenler alkışlarla karşılık verdi. Canlı müzik eşliğinde yapılan seferler gün boyu devam etti.

İstanbul’da toplu ulaşımın miladı sayılan ve vardacılarıyla ünlenen atlı tramvaylar, 1914 yılına kadar kırk üç yıl süreyle kesintisiz hizmet verir. Balkan Harbinin başlaması üzerine Tramvay Şirketinin elinde bulunan atlar zorunlu olarak askere alınınca şehirde ulaşım hizmetleri bir süre sekteye uğrar. Bu durumun uzun süre bu şekilde devam etmesinin mümkün olmadığını gören Osmanlı Devleti, elektriğe geçiş için çalışmalara başlar. Bunun üzerine 1913 yılında Silahtarağa’da Türkiye’nin ilk elektrik fabrikası kurularak 11 Şubat 1914’te önce tramvay şebekesine, ardından şehre elektrik verilir. 

Elektrikli tramvayların bir örneği, Kuşdili’ndeki müzeden alınarak tamamen İETT’li ustaların elinde yeniden hayata döndü. Adı artık nostaljik tramvay olan emektar vagonlar, yayalaştırma çalışmaları süren İstiklal Caddesi’nde, Taksim-Tünel hattında 1991 yılı başında hizmete verildi.  Bu durum İstanbulluları, ama en çok da eski yolcularını sevindirdi. Zamanla şehrin en önemli sembolleri arasında yerini alan nostaljik tramvay, kısa sürede yerli-yabancı turistlerin de ilgi odağı olmayı başardı.    

• Enerjisini havai hattan alan nostaljik tramvay araçları, Taksim ve Tünel’den aynı anda karşılıklı hareket ediyor. Sistem tekli ray üzerinde işlediği için orta nokta olan Galatasaray’da karşılaşıp geçişiyor.  

• Nostaljik tramvayın üçü ana (Tünel, Galatasaray, Taksim) ikisi ihtiyari (Odakule, Ağacamii) –yolcu olduğu takdirde durulan- olmak üzere toplam beş durağı buluyor.  

• 1.870 metre uzunluğundaki hatta her gün 21 seferle ortalama 1.500 kişi taşınıyor.  

• Hizmet, 3 motrisle (çekici) gerçekleştiriliyor. 

• Seferler sabah 07.00’de başlıyor, gece 22:45’e kadar devam ediyor.

• Tramvay bir seferde 25 kişi taşıyor. 

• Nostaljik tramvay 7 dakikada bir hareket ediyor. Taksim -Tünel arası yolculuk 15 dakika sürüyor. Bu süre İstiklal Caddesi’nin yaya yoğunluğuna göre değişebiliyor.  

• İETT tarafından özenle korunan araçların bakım-onarımları Taksim’deki tramvay atölyesinde yürütülüyor.   

• Yolcusu çok olan Bebek-Taksim ve Bebek-Eminönü hatlarında üçer vagonluk tramvay katarları çalışırdı. Bu hatlar buna rağmen daima çok kalabalık olurdu. 

• Ücretlerine arada bir yapılan zamlara rağmen tramvaylar en ucuz nakil vasıtası olma sıfatını her devirde muhafaza etmişlerdir. Galata köprüsünden tramvayın geçmeye başlamasından sonra biletlere ‘köprüler resmi’ yani müruriye ücreti de eklenmişti. 

• Okuma yazma bilmeyenleri de düşünen tramvay şirketi ilgilileri, ilk zamanlar tabelalarda yazının yanına bir de o bölgenin küçük bir resmini ekliyorlardı.  

• Sur içi bölgesinde çalışan tramvaylar mutlaka İstanbul’un eğlence, moda ve alışveriş merkezi olan Beyoğlu’nun içinden, İstiklal Caddesi’nden geçerlerdi.   

FOTOĞRAF GALERİSİ